Uit de geschiedenis van onze kerk

De Protestantse gemeente te Didam is ontstaan op zeven januari 2008 door vereniging van de plaatselijke Hervormde gemeente en de Gereformeerde kerk van Didam.

Uit de geschiedenis van onze gemeente:
In onze streek is het evangelie, het goede nieuws aangaande Jezus, pas laat doorgedrongen. Pas in de loop van de achtste eeuw na Christus zijn hier bescheiden gemeenten ontstaan. Van Westervoort is bekend dat daar een kerkje is gesticht door Werenfried, één van de gezellen van Willibrord, en dat moet rond het jaar 730 zijn geweest. Misschien dat omstreeks die tijd de “tijding van vreugde” ook Didam bereikt heeft en misschien gebeurde dat vanuit Emmerik, waar al in 700 de Sint Maartenskerk was gesticht. Rond 1200 moet er in Didam een zelfstandige parochie zijn geweest maar verder weten we wel erg weinig over de vroegste kerkgeschiedenis van ons dorp.

Ingrijpende veranderingen hebben plaats gevonden aan het eind van de 16e eeuw. Officiéle kerkelijke vieringen van de katholieke eredienst werden toen door de overheid verboden en de Mariakerk werd toegewezen aan de ‘gereformeerden’. Dat was toen de benaming van de aanhangers van de calvinistische reformatie. De gravin van Bergh (de graven van Bergh hebben tot 1905 het recht van benoeming van de kerkelijke voorgangers uitgeoefend!) benoemde in 1597 de eerste predikant, Pibo Ovitius. Dat moet een figuur zijn geweest die het ‘conflictmodel’ niet schuwde. Hij maakte zich zo onmogelijk dat hij binnen een jaar zijn hielen moest lichten. De ‘gereformeerde religie’ was voortaan de gunstelinge van de overheid, maar ze heeft in onze streek nooit echt voet aan de grond gekregen.

Eeuwenlang telde de gemeente slechts een 100 leden! Het overgrote deel van de mensen bleef katholiek, maar het openbare leven, rechtspraak, bestuur, onderwijs, werd ‘geregeld’ door protestanten. In de 17e eeuw slepen zij nogal eens de messen, maar het dorpsleven moest per slot van rekening ook leefbaar blijven en zo hebben de beide bevolkingsgroepen geleerd om samen te leven. De gemeente kerkte in de Mariakerk, met onderbrekingen van 1672-1674 en in de Franse tijd rond 1800.

In het midden van de 20e eeuw was de Mariakerk hard aan een volledige restauratie toe maar de kosten daarvan zouden ontstellend hoog komen te liggen. Bovendien was de kerkruimte veel te groot voor de kleine gemeente. In 1951 heeft de Hervormde gemeente deze prachtige kerk verkocht aan de katholieken en bouwde op eigen grond aan de Torenstraat het huidige – nog steeds naamloze – kerkje, dat in 1954 in gebruik werd genomen. Uit de Mariakerk werden o.a. meegenomen: een koperen lezenaar met het opschrift “Didamse K(erk) anno 1713” en een 17e eeuwse ijzeren kaarsenkroon met twee rijen van zes armen.

In 1973 werd het kerkje vergroot en uitgebreid met vergader- en/of activiteitenruimten. In de loop van de zeventiger jaren is onze gemeente wat talrijker geworden.

Hervormden en ‘gereformeerden woonachtig in Didam’, werden op 22 februari 1987 verenigd in een federatieve samenwerkingsgemeente, aangeduid met de naam Hervormd/Gereformeerde Kerkgemeente Didam.
Op zeven januari 2008 zijn de plaatselijke Hervormde gemeente en de Gereformeerde kerk van Didam verenigd tot Protestantse gemeente te Didam.
De Protestantse gemeente te Didam is een onderdeel van de Protestantse kerk in Nederland (PKN).

Bij de scheiding van kerk en staat in de 19e eeuw heeft de Nederlandse Hervormde Kerk haar privileges verloren en daardoor is het soms heel moeilijk geweest om als zelfstandige kleine gemeente te blijven bestaan. Tot nu toe is dat dankzij de inspanning van het College van Kerkrentmeesters (vroeger Kerkvoogdij/ College van Beheer) en van de gemeenteleden toch gelukt. En we hopen dat we ook in de toekomst samen een bescheiden partijtje mogen blijven meeblazen in onze dorpssamenleving tot eer van de Eeuwige die ons geroepen heeft tot zijn dienst.