Deze bede uit het “Onze Vader” gaat soms langs ons heen. Het is de enige bede die betrekking heeft op voedsel, op datgene wat ons lichaam nodig heeft om te overleven. De moderne mens is verwijderd geraakt van zijn voedsel. Zeker vergeleken met mensen uit Bijbelse tijden. Bij “geef ons heden ons dagelijks brood”, denken wij waarschijnlijk aan de gang naar de bakker . In Bijbelse tijden waren mensen zich veel meer bewust van wat er, bij zoiets ogenschijnlijk eenvoudigs, als brood kwam kijken. Kijk maar hoe vaak beelden van brood, zout of desem in de Bijbel gebruikt worden om iets te verduidelijken.

Sinds een jaar bak ik zelf regelmatig zuurdesembrood. En buiten dat het iedere keer weer heel lekker brood oplevert, maakt het je bewust van hoe wonderlijk ons dagelijks basisvoedsel tot stand komt.

Zuurdesembrood bevat maar drie ingrediënten: meel, water en zout. Meer is niet nodig. Voeg nog een klein beetje arbeidstijd van de bakker toe, een behoorlijke portie geduld, en het heerlijkste brood is de beloning.

Het wonder begint met een klein beetje desem dat wordt toegevoegd aan een flinke hoeveelheid meel en wat water. Flink doorgeroerd lijkt er niets te gebeuren; maar als we het afgedekt een halve dag laten rusten ruiken we al aan de frisse zure geur dat het kleine beetje desem het hele meel heeft doortrokken. We kunnen nu een klein beetje afnemen, zodat we ook morgen en overmorgen weer ons dagelijks brood hebben. Als we nu zout, water en de rest van het meel toevoegen, en het geheel goed kneden, lijkt er weer niets te gebeuren. Maar als we weer een aantal uren geduld hebben, zullen we zien dat het deeg gerezen is, en kunnen we het in de oven afbakken tot een heerlijk geurend brood.

En waar komt nu dit wonderdesem vandaan? Wel, dit ontstaat uit meel en water. Een lepel meel en wat water tot een papje roeren, afgedekt laten rusten en drie keer per dag doorroeren. Vanaf de tweede dag dagelijks wat meel en water toevoegen, en na zes of zeven dagen verraadt de friszure geur dat het desem klaar is. Als je eenmaal desem hebt, kun je telkens het desem voor het volgende brood afnemen. Het is goed om af en toe het zuurdesem opnieuw op te starten. In de bijbel wordt de Joden opgedragen om dit één keer per jaar te doen. Tijdens Pesach, het feest van de ongezuurde broden, mocht er ook geen zuurdesem in het huis aanwezig zijn.

Zo, op deze manier zelf brood bakken levert behalve lekker en gezond brood, ook heel veel voldoening op. En verwondering over natuur en schepping.

En voor alles dankbaarheid; het maakt ons dankbaar voor het dagelijks brood.

Arrie van der Vliet, september 2012

 

 

Recept voor zuurdesembrood

Ingrediënten:

250g roggemeel, 250g tarwemeel, 1 theelepel zout, water, evt. zonnebloem- of pompoenpitten of sesamzaad

Brood:

1 flinke eetlepel zuurdesem en het roggemeel met water samen roeren tot er een hele dikke pap ontstaat. Afgedekt met doek minstens 6 uur laten rusten(b.v. over nacht). Het is klaar als een duidelijk friszure geur te ruiken is, en er blaasjes gevormd zijn. Doorroeren en 1 flinke eetlepel afnemen voor de volgende keer; dit kan in afgesloten glas 1 à 2 weken in de koelkast bewaard worden.

1 theelepel zout , tarwemeel en water toevoegen. Het geheel doorroeren tot een dikke pap. Eventueel wat pitten doormengen. Een cakeblik invetten (wat olijfolie en met kwastje uitsmeren), en deeg in blik vullen. Evt. pitten er op strooien, en met de natte, platte kant van een eetlepel gladstrijken. Minimaal één uur laten rijzen, mag ook veel langer. Daarna in 55 minuten op 225 graden (elektrische oven) afbakken.

Zuurdesem:

2 eetlepels roggemeel en water samen roeren tot een dun papje. Afgedekt laten staan, en 3x per dag doorroeren.

Vanaf 2e dag 3x per dag doorroeren en bij de 3e keer een eetlepel roggemeel en wat water toevoegen. Na 6 à 7 dagen ruikt het fris zuur, en kan het gebruikt worden, of in een afgesloten glas één tot twee weken in de koelkast bewaard worden.

Opmerkingen:

• Zonnebloem- of pompoenpitten die in het deeg worden meegebakken, worden heel zacht. De pitten buitenop worden lekker geroosterd

• Het mengsel vóór de eerste rijs is wat vochtiger/vloeibaarder als de tweede keer. Er mag gekneed worden; maar kan ook nog net met een lepel geroerd worden.

• Het brood smaakt na één dag het lekkerst

• Koel, droog en donker kan het makkelijk een week bewaard worden.

• Het brood heeft na het bakken een knapperig korstje.

• Als het in een plastic zak bewaard wordt, wordt het vrij zacht.

• Rogge-, tarwemeel, pompoen- en zonnebloempitten zijn verkrijgbaar bij de molen in Babberich (open van do. t/m. za.)